Bugünkü həyat tərzimiz, stress, düzgün olmayan qidalanma və hərəkətsizlik nəticəsində hipertoniya – yəni yüksək qan təzyiqi – dünyanın ən geniş yayılmış xroniki xəstəliklərindən biri hesab olunur. Xüsusilə 40 yaşdan yuxarı insanlar arasında, lakin artıq gənclər arasında da rast gəlinməsi artmaqdadır.
❓ Hipertoniya nədir?
Sadə dillə desək, hipertoniya – qanın damar divarlarına normadan artıq təzyiq göstərməsidir. Normal qan təzyiqi 120/80 mmHg hesab olunur. Əgər bu göstərici 140/90 mmHg və daha çoxdursa, artıq bu, hipertoniya sayılır.
🔍 Əlamətləri nələrdir?
Çox zaman insanlar hipertoniya ilə yaşadığının fərqinə varmırlar. Ona görə bu xəstəlik “səssiz qatil” də adlanır. Lakin bəzi əlamətlər belə ola bilər:
- Tez-tez baş ağrısı (xüsusilə ense tərəfdə)
- Baş gicəllənməsi
- Sürətli yorulma
- Göz qarşısında qaranlıq nöqtələr
- Ürək döyüntüsünün sürətlənməsi
- Əsəbilik və gərginlik
🎯 Risk faktorları:
- Ailə üzvlərində hipertoniya olması
- Aşırı duz qəbulu
- Siqaret və alkoqol istifadəsi
- Hərəkətsiz həyat tərzi
- Artıq çəki və piylənmə
- Stress və yuxusuzluq
🛡️ Evdə təbii müalicə yolları
Əlbəttə ki, həkim nəzarəti vacibdir, lakin həyat tərzindəki dəyişikliklər və bəzi təbii vasitələr də dəstək ola bilər:
✅ Duz qəbulunu azaldın
Gündəlik duz qəbulunu 5 qramdan (1 çay qaşığından) az edin.
✅ Sarımsaq istifadə edin
Sarımsaq qan damarlarını genişləndirərək təzyiqi aşağı sala bilər.
✅ Zəncəfil və limon çayı için
Antiqeparativ və sakitləşdirici təsiri ilə qan dövranını yaxşılaşdırır.
✅ Fiziki aktivlik
Gündə 30 dəqiqə gəzinti və ya yüngül idman təzyiqin tənzimlənməsinə kömək edir.
✅ Kələm, banan və avokado
Bu məhsullar kaliumla zəngindir, bu da təzyiqin stabilləşməsində rol oynayır.
💊 Tibbi müalicə
Əgər təzyiq daimi yüksəkdirsə, kardioloq müayinəsi mütləqdir. Tibbi müalicə fərdi olaraq seçilir:
- ACE inhibitorları (Enalapril, Ramipril)
- Beta-blokatorlar (Nebilet, Concor)
- Diuretiklər (Lasix və ya Tiazidlər)
Dərmanlar yalnız həkim təyinatı ilə istifadə olunmalıdır!
💬 Tövsiyə
Təzyiqinizi həftədə bir neçə dəfə ölçün və nəticələri qeyd edin. Dəyişikliklər hiss etdikdə mütləq həkimə müraciət edin.
