2025-ci il hələ yarılanmamış olsa da, dünya səhnəsində kifayət qədər səs-küylü və düşündürücü hadisələr baş verib. Hər sahədə – texnologiyadan tutmuş siyasətə, iqlimdən tutmuş populyar mədəniyyətə qədər – maraqlı dəyişikliklər, yeniliklər və mübahisələr müşahidə olunub. Gəlin bu ilin ilk altı ayında baş verən ən diqqətçəkən 10 hadisəyə birlikdə nəzər salaq.
1. 📱 TikTok süni intellektlə dəyişdi – Azərbaycanlı istifadəçilər trendləri dəyişdi
2025-ci ilin əvvəlində TikTok yeni süni intellekt əsaslı alqoritmasını istifadəyə verdi. Bu alqoritm artıq sadəcə maraqlara deyil, istifadəçinin emosional reaksiyalarına və izləmə vərdişlərinə əsaslanır. Azərbaycanda da bu yenilik özünü göstərdi – çox sayda yerli kontent yaradıcısı önə çıxdı, trendlərdə milli musiqi və qısa sosial videolar üstünlük qazandı.
2. 🛰️ Çin Ayda ilk daimi robot bazasını işə saldı
Çin 2025-ci ilin aprel ayında kosmos sahəsində böyük bir addım atdı – Ayda ilk dəfə daimi robotlaşdırılmış tədqiqat stansiyası fəaliyyətə başladı. Bu baza həm elmi tədqiqatlar, həm də gələcək kosmik turizm üçün əsas baza sayılır. Hadisə bütün dünyada “Kosmos yarışının yeni mərhələsi” kimi qəbul olundu.
3. ☀️ Avropada rekord istilər – iqlim həyəcanı daha ciddi səviyyəyə çatdı
İspaniya, Fransa və İtaliyada temperatur 45 dərəcəni keçdi. Avropa şəhərlərində fövqəladə vəziyyət elan olundu, su və enerji sərfiyyatına məhdudiyyətlər tətbiq edildi. BMT-nin iqlim üzrə nümayəndəsi bu vəziyyəti “planetin ciddi xəbərdarlığı” kimi qiymətləndirdi.
4. 🧬 Gen terapiyası ilə irsi xəstəlik uğurla müalicə edildi
İsveç alimləri əzələ atrofiyası kimi irsi xəstəliklərə qarşı ilk dəfə tam effektli gen terapiyasını tətbiq etdilər. Nəticədə, bir neçə xəstə tamamilə sağaldı. Bu, tibb tarixində dönüş nöqtəsi hesab olunur və gələcəkdə bir çox digər genetik xəstəliklər üçün ümid qapısı açır.
5. 🎬 Avatar 3 filminin premyerası yeni rekordlar qırdı
Ceyms Kemeronun çoxdan gözlənilən “Avatar 3” filmi mart ayında nümayiş olundu və ilk günündə 500 milyon dollardan çox gəlir əldə etdi. Film vizual effektlər və süjet baxımından tamaşaçılardan yüksək qiymət aldı. Azərbaycanda da kinoteatrlarda sıxlıq yaşandı.
6. 🇺🇸 ABŞ-da 2028 prezidentlik seçkiləri üçün əsas namizədlər açıqlandı
2024 seçkilərindən sonra 2025-ci ilin əvvəlində ABŞ-da 2028 prezident seçkiləri üçün namizədlər üzə çıxmağa başladı. Kamala Harris və Ron DeSantis artıq ciddi rəqabətə giriblər. Bu hadisə dünya siyasətinə təsir edəcək bir prosesin başlanğıcıdır.
7. 📉 Qlobal iqtisadi yavaşlama – Beynəlxalq qurumlar proqnozlarını dəyişdi
Beynəlxalq Valyuta Fondu və Dünya Bankı 2025-ci il üçün qlobal iqtisadi artım proqnozunu 2.3%-ə endirdi. Texnologiya, enerji və nəqliyyat sahələrində durğunluq müşahidə olunur. Azərbaycan da bu prosesdən yan keçməyərək yeni iqtisadi islahatlar elan etdi.
8. 🌱 Süni ət restoranları gündəmə gəldi
ABŞ, Yaponiya və Almaniyada süni ət istifadə edən restoranlar rəsmi olaraq fəaliyyətə başladı. Bu yeni texnologiya həm heyvan hüquqları, həm də ekologiya baxımından ciddi maraq doğurur. Hələ ki, Azərbaycanda belə restoran olmasa da, sosial şəbəkələrdə bu mövzu ətrafında müzakirələr getdikcə artır.
9. 🇷🇺 Rusiya-Ukrayna gərginliyi yenidən artdı
2025-ci ilin fevralında Donbas bölgəsində silahlı toqquşmalar yenidən baş verdi. NATO və Avropa İttifaqı vəziyyəti diqqətlə izləyir. Ukrayna yeni hərbi texnika ilə müdafiəsini gücləndirməyə başlayıb. Bu hadisə bölgədə sabitlik üçün yenidən təhlükə yaradıb.
10. 🇦🇿 Azərbaycan COP29 üçün hazırlanır
Noyabrda Bakıda keçiriləcək COP29 iqlim konfransı üçün hazırlıqlar bütün sürətilə davam edir. Bu tədbir Azərbaycanın iqlim məsələlərində beynəlxalq nüfuzunu artırmaqla yanaşı, turizm və logistika sahəsinə də yeni nəfəs verəcək. Bu, ölkəmiz üçün həm böyük məsuliyyət, həm də imkan deməkdir.
